Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób prawnych wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy, przysługujących pracownikom podejmującym naukę w szkołach lub podnoszących kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych. Odrębnymi przepisami, o których mowa w ww. artykule ustawy, są niektóre przepisy kodeksu prac wraz z przepisami wykonawczymi. W rozdziale II kodeksu pracy "Podstawowe zasady pracy" w art. 17 nałożono na pracodawcę obowiązek ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych (obowiązek ten powtórnie wymieniony jest w art. 94 pkt 6 kodeksu pracy, a następnie w art. 103 zawierającym delegację dla właściwego ministra do ustalenia zakresu i warunków ułatwiania przez pracodawcę podnoszenia kwalifikacji przez pracowników). Przepisem szczegółowym w tym zakresie jest rozporządzenie ministra edukacji narodowej oraz ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (przygotowanie zawodowe młodocianych regulowane jest odrębnymi przepisami). Zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia jedną z podstawowych form kształcenia, dokształcania a także doskonalenia w formach pozaszkolnych są kursy. Z kolei § 9 ust. 1 stanowi zasadę, że pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje w formach pozaszkolnych przysługuje, o ile umowa zawarta między nim a zakładem pracy nie stanowi inaczej, m.in. zwrot kosztów uczestnictwa. Rozporządzenie wyraźnie nie reguluje sytuacji gdy koszty uczestnictwa w kursie ponosi bezpośrednio pracodawca, należy jednak przyjąć, że normodawca w sposób racjonalny uznał, że nie ma takiej potrzeby, bo skoro pracodawca ponosi koszty, to automatycznie nie odbywa się to kosztem pracownika; wystarczające jest zatem wskazanie, że nawet gdy koszt ponosi pracownik, przysługuje mu zgodnie z przepisami zwrot tego kosztu.
Skoro zatem obowiązkiem pracodawcy jest umożliwianie dokształcania i ponoszenie m.in. kosztów kursów, na które kieruje pracowników, to spełniony jest warunek zwolnienia zawarty w art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy. Należy jednak zwrócić uwagę na § 11 ww. rozporządzenia, zgodnie z którym pracownikowi podejmującemu naukę w formach pozaszkolnych bez skierowania może być udzielony urlop bezpłatny i zwolnienie od części dnia pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia w wymiarze ustalonych wspólnie przez pracodawcę i pracownika. Naturalnie przepisy prawa pracy stanowią jedynie minimalne uprawnienia pracownicze, co nie stoi na przeszkodzie np. w zrefundowaniu pracownikowi kosztów kursu, na który pracownik ten nie był skierowany przez pracodawcę. W takim jednak przypadku nie można uznać, że świadczenia te przyznane są zgodnie z odrębnymi przepisami, o których mowa w ustawie. W interesie przedsiębiorcy leży zatem formalne udokumentowanie skierowania pracownika na kurs.
Należy także zwrócić uwagę, że dla prawa do zwolnienia wydatków poniesionych na dokształcanie pracowników, jest - na podstawie art. 21 ust. 9 - niezbędne złożenie przez pracownika przed otrzymaniem świadczenia oświadczenia, że nie odliczy tych wydatków w zeznaniu rocznym (na podstawie art. 27a ust. 1 pkt 2 lit. b i c). Można zauważyć, że skądinąd sens tego przepisu jest wątpliwy, ale przestrzeganie jego mimo to jest istotne. Ustawa z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw uchyliła art. 27a oraz - w związku z tym - także art. 21 ust. 9.
Wreszcie istotne jest, że ww. zwolnienie dotyczy jedynie pracowników, a nie np. zleceniobiorców czy osób zatrudnionych w ramach kontraktów menedżerskich.
Podsumowując, koszt kursu stanowić będzie dla pracownika przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy, jest to jednak - po spełnieniu warunków, o których mowa powyżej - przychód zwolniony od opodatkowania.
