Obywatel polski zamieszkały za granicą prowadzący w Polsce działalność gospodarczą nie jest zobowiązany prowadzić ksiąg rachunkowych, a jedynie - w przypadku wyboru opodatkowania na zasadach ogólnych - ma obowiązek zaprowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, co wynika z art. 24a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wprawdzie art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy o rachunkowości stanowi, że przepisy tej ustawy stosuje się m.in. do zagranicznych osób fizycznych prowadzących w Polsce działalność gospodarczą, jednak przepis ten w naszym przekonaniu nie ma zastosowania do obywateli polskich zamieszkałych za granicą. Zgodnie bowiem z art. 13 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej osoby zagraniczne m.in. z państw członkowskich Unii Europejskiej mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak przedsiębiorcy polscy. Zatem ww. przepis ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wyklucza narzucenie przedsiębiorcom unijnym ksiąg bardziej skomplikowanych niż podatnikom polskim, w tym osobom zamieszkałym w Polsce). Przede wszystkim jednak istotne jest, że ustawa o rachunkowości, posługując się pojęciem zagranicznej osoby fizycznej prowadzącej w Polsce działalność, nie definiuje w żaden sposób tego pojęcia. Należy przyjąć, że decydujące znaczenie ma w tej sytuacji definicja ustawowa, zawarta w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Ustawa ta w art. 5 pkt 2 lit. a za osobę zagraniczną rozumie taka osobę fizyczną, która ma miejsce zamieszkania za granicą i nie posiada obywatelstwa polskiego. Zatem obywatel polski nie może być traktowany jak osoba zagraniczna, lecz jako krajowa.
Potwierdzenie tego stanowiska można znaleźć w interpretacjach urzędowych dotyczących tego problemu . Dla przykładu jeden z urzędów skarbowych swoje stanowisko oparł o rozumienie pojęcia osoby zagranicznej zawarte w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, stwierdzając m.in.: "Definicję legalną osoby zagranicznej zawiera przepis art.5 pkt 2a powołanej ustawy, zgodnie z którym za osobę zagraniczną uważa się osobę fizyczną mającą miejsce zamieszkania za granicą, nieposiadającą obywatelstwa polskiego." Stwierdzając, że podatnik nie jest osobą zagraniczną w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, organ uznał prawo podatnika do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
Zgłaszane czasem wątpliwości co do stanu prawnego w tym zakresie wynikają zapewne z faktu, że obowiązujące do 20 sierpnia 2004 r. przepisy ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej uznawały za osobę zagraniczną każdą osobę mającą miejsce zamieszkania za granicą, niezależnie od posiadanego obywatelstwa. W tamtym okresie więc, pomijając uzasadnione zarzuty co do zgodności tej ustawy z prawem unijnym za okres od chwili wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, można byłoby ewentualnie twierdzić, że obywatele polscy, mający miejsce zamieszkania za granicą, są osobami zagranicznymi, są zatem zobowiązani do prowadzenia ksiąg rachunkowych dla prowadzonej w Polsce działalności gospodarczej. Przepisy te zostały jednak uchylone przez art. 66 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej z dniem 21 sierpnia 2004 r. Od tego dnia zatem nie powinno być w naszym przekonaniu wątpliwości co do stanu prawnego w tym zakresie.
